Dit verhaal is geschreven door Nicolline van der Spek | Freelance schrijver | Inzetbaar voor: online copy * jaarverslagen * reizen/travel * interviews * achtergrondverhalen * SEO * commercieel * redactioneel * nieuwsbrieven – contact?
DEN HAAG VANDAAG
De Hofstad is hipper dan ooit met een compleet nieuwe skyline en vele in opmars zijnde ‘vintage’ wijken. Hoogste tijd voor een Haagse collage. Met tips van locals. Den Haag voorbij Paleis Noordeinde.
Oh Oh Den Haag. Wat kennen we haar goed. Barbie & Bea, beiden te koets. Weduwe van Indië. Brenger van de internationale vrede en Dungelmann kroket. Het hele jaar door haringhappende kamerleden bij de beroemde haringkraam bij het Binnenhof, ’ s zomers de bootjes in het Westbroekpark en al wat langer geleden Gebak van Krul… precies, die van ‘Geen Gelul’. De legendarische tearoom was ooit gevestigd in een prachtig Jugendstil-pand op het Noordeinde. De Haagsche chique dronk er thee met een taartje ( ‘gebakjes’ waren voor het volk). Even verderop zag je heren flaneren op het Lange Voorhout, aan het einde van de avond in pyjama, naar het schijnt. Louis Couperus, ooit woonachtig in de Sumatrastraat, vind je er nog altijd, gegoten in brons met daaronder in bladgouden letters: ‘Zoo ik íets ben, dan ben ik een Hagenaar.’ Wat zou de grote schrijver denken van de vlieger, het nieuwe logo van Den Haag? Het is ontworpen door de beroemde U2-fotograaf Anton Corbijn, maar de Hagenaars zelf moeten er niets van hebben. Die zweren nog altijd bij die ene vogel, hoog op de poten, symbool van de stad. De ooievaar. Wat bracht ze veel voort: Carmiggelt, Kan en Van Kooten, de heren van Earring en niet te vergeten de Haagse ereburger Paul van Vliet. De cabaretier had heimwee en verruilde recent zijn woning in Breukelen voor de Hofstad, waar hij 76 jaar geleden was geboren. Burgemeester Jozias van Aartsen schreef hem persoonlijk in.
Heimwee…. Logisch. De zee lonkt, maar de stad trekt harder. Al is ze veranderd. En hoe! Laat ik een Haagse stratenmaker in dit verband citeren: ‘Al die steenpuisten, ze springen als padden uit de stoel.’ De man heeft gelijk. De skyline van zijn stad is de afgelopen tien jaar spectaculair veranderd. Hotel des Indes en de imposante balustrades van Maison de Bonneterie hebben plaatsgemaakt voor nieuwe stadsiconen: voor stalen uitroeptekens van de nieuwe tijd. Van al die ‘steenpuisten’ springt het Strijkijzer het meest in het oog. Ze is gesitueerd in niet de meest sjieke buurt van de stad, to say the least, maar de toren strijkt elke kreukel glad. Ja. Was Den Haag ooit de stad van miniaturen, nu torent ze boven alles uit. Maar ook lager bij de grond gebeurt het nodige. Oude wijken als het Zeeheldenkwartier zitten in de lift, op de kleinste pleintjes klinkt muziek, en schijnt de zon, dan is het vechten voor een stoel op welk terras dan ook. Nog even en Den Haag mag zich de Culturele Hoofdstad noemen van Europa. Een stadsportret.
De leukste wijk van Den Haag
HET ZEEHELDENKWARTIER
‘Vroeger zat hier in de straat het eerste vegetarische restaurant van Den Haag. Nu kun je er ook nog altijd lekker eten. Restaurant De Brave Hendrik heet het, geloof ik.’
Ik praat met de 68-jarige middenstander Aad van Driel achter in zijn zaak in de Prins Hendrikstraat: wijnhandel Kooper, die Van Driel in 1989 had gekocht. ‘Toen had ik nog haar’, zegt hij en tilt zijn pet op om te demonstreren hoe ze zijn verdwenen: zijn wilde haren. Hij heeft groots geleefd, biecht hij op. ‘Ik had de tweede Datsun 240Z in Nederland. Een sportwagen, Johan Curijff had de eerste.’ Aan elke vinger had de flierefluiter minstens een paar vriendinnen, vertelt hij. ‘Ik kon heel goed tennissen,’ voegt hij eraan toe alsof dit alles verklaart. Een harde werker ook, deze Datsun-rijder en vrouwenliefhebber, die zijn geld opspaarde onder zijn matras. Pretogen. ‘Toen al had ik geen vertrouwen in de banken. Ik lag liever op mijn geld, dat voelde veiliger, en geloof me: het was niet weinig. Tot ik alles kwijt raakte. Op mijn dertigste was ik failliet. Met allemaal horecabaantjes moest ik weer van vooraf aan beginnen tot ik in 1989 deze zaak kocht.’
De business floreert. Van Driel is dan ook een echte zeeheld. Want echte zeehelden deinen mee met de golven, leer ik. De golven van de conjuctuur. Dat doen alle mensen die hier wonen. Het Zeeheldenkwartier zit weer in de lift. Het is een populaire wijk. Het gaat economisch goed, er wonen leuke mensen (veel tweede leg, krijg ik verteld) en er zijn veel bijzondere winkeltjes bijgekomen. Maar zo is het niet altijd geweest, corrigeert Van Driel zichzelf. ‘Vroeger zat hier op de hoek discotheek De Tempel. Berucht.Altijd gedonder met politie.’
De zeeheld moet zijn verhaal onderbreken voor een klant. De man komt een likeur kopen voor zowel zijn moeder als schoonmoeder, die beiden 92 jaar zijn. Ze drinken graag Elixir d’ Anvers. De drank is qua antikiteit te plaatsen in het rijtje citroenjenever met suiker. Van Driel is de enige slijter in Den Haag waar de kruidenlikeur te koop is. Hij heeft veel vaste klanten.
Leuk in het Zeeheldenkwartier:
Grand Cafe Restaurant Savanna, Prins Hendrikplein, (www.savanna.nu) met terras, dat vooral in het voorjaar lonkt als de Magnolia’s in bloei staan.
Haagse Lente, lekker eten in kleurrijk ingericht café met originele Gispenstoelen, Piet Heinstraat (www.haagselente.com)
Koningsplein, als je de Prins Hendrikstraat helemaal uitloopt, wandel je een nieuwe wijk binnen (Regentessekwartier) die begint met het sfeervolle en gemoedelijke Koningsplein.
Bijzondere website over de Piet Heinstraat, in mijn optiek de leukste winkelstraat van Den Haag, omdat het zo gevarieerd is. Van curry en kringloop tot moderne design-winkeltjes en hippe eetcafé’s. Niks Denneweg glamour, maar vintage volks! Valt binnen de categorie: er-snel-bij-zijn-voordat-ook-hier-de-eerste-Landrover-parkeert. www.pietheinstraat.nl
HAAGSE BLUF
Een wandeling langs de Haagse wolkenkrabbers
‘Wat is het mooiste nieuwe gebouw van Den Haag?’ Ik stel de vraag aan architect en architectuurfotograaf Allard van der Hoek, die me namens Architour rondleidt door het nieuwe hart van 5 miljard: de skyscrapers rond CS en Holland Spoor.
We passeren flink wat staaltjes machtsvertoon, waaronder De Kroon (131 meter), gebouwd op de plek waar ooit ‘het lelijkste gebouw van Nederland’ stond, de Zwarte Madonna van Carel Weeber. Iets verderop de Hoftoren (142 meter) en de Zurichtoren (88 meter), alias De Vulpen en Citruspers. Grote gebouwen krijgen al snel bijnamen. Zeker in Den Haag. De Hagenees is zeer direct, dus vraag hem niet naar Castalia, een gebouw dat is geïnspireerd op een oud herenhuis. Hij zal je vragend aankijken. De Haagse Tieten kent hij wel. Net als De Netkous, de Randstadrail tussen Den Haag en Rotterdam.
Allard en ik staan intussen op het 132 meter hoge balkon van de Haagse Toren, gebouwd op een kavel van slechts 30 bij 35 meter om de hoek van station Holland Spoor, alias het Strijkijzer. 40 Seconden geleden stonden we nog beneden. Met een glazen lift aan de buitenzijde van het gebouw zoef je op z’n André Kuipers naar boven en wacht je een spectaculair uitzicht. De toren straalt aan alle kanten glamour uit. Het Penthouse waar je geschroeide tonijn kunt eten in een nachtclub-achtige sfeer is het hoogste restaurant van Nederland. Tja, alleen die naam: Haagse Toren.
‘Een gevaarlijke keuze’, stelt Sjaak Bral.‘We hebben er namelijk al een, op de St. Jacobskerk, en da’s een begrip. Dat is cultureel erfgoed. Daar blijf je met je poten vanaf. Je kan je zaak ook niet ‘Vredespaleis’ gaan noemen, toch? Maar je hebt wel bluf als je je nieuwe toko ‘Haagse Toren’ noemt. En dat is natuurlijk ook weer erg Haags.’
Haagse Bluf vind ik een leuke omschrijving voor de testosteron-architectuur van Den Haag. Wie ontwerpt de grootste?
Het Strijkijzer staat in ieder geval in de top drie, samen met De Stemvork (146 meter) en de Vulpen (142 meter). Maar zijn al die gebouwen ook mooi?
Allard zucht… hij houdt eerlijk gezegd niet zo van de nieuwe Haagse architectuur, geeft hij aarzelend toe. Het is hem te neo-classisistisch met al die pilaartjes. ‘Als ik toch iets moet noemen, dan het Danstheater van Rem Koolhaas. Nee, wacht…het Haags Gemeentemusuem van Berlage. Dat gebouw is van een tijdloze schoonheid.’ Ik geef hem volmondig gelijk, al kan Berlage natuurlijk niet tippen aan het uitzicht dat je vanaf het Strijkijzer hebt: Panorama Mesdag anno 2012 met zicht tot Rotterdam. Dit alles aan de voet van de rood ‘geluifelde’ Geleenstraat. Top!
Architour verzorgt rondleidingen naar moderne architectuur en stedenbouw in Nederland., www.architour.nl
Leuk in de buurt van de Haagse Toren:
Naar de Overkant, bijzonder knus lunch-adres op Stationsweg 32, www.naardeoverkant.nl (de website says it all, maar in het echt nog veel leuker!
Dunne Bierkade, recent omgedoopt tot Avenue Culinaire telt een aantal bijzondere restaurants. Stap ook even binnen bij biercafé De Paas, waar ze 165 soorten bieren op fles verkopen, waaronder het mysterieuze (en etiketloze) trappistenbier Westvleteren, 11 euro per flesje maar gebrouwen vol geheimzinnigheid. ’s Zomers terras op terrasboot. Overigens is de naam van de Dunne Bierkade afkomstig van de aanvoer en handel in het Dunne bier (het lichte bier) met een laag alcohol percentage dat hier vroeger plaatsvond.
Chinatown, klein maar fijn. De Vietnamees is een aanrader.
Lief Hertje en de Grote Witte Reus (Stationsweg), categorie: cutting edge kunst (galerie en winkel).
DE 10 VAN EVENBLIJ
‘OM JE THUIS TE VOELEN IN DEN HAAG MOET JE DE CODE KENNEN’
‘Hippe plekken in Den Haag? Ik houd niet van hip. Ik maak zelf wel uit wat ik leuk vind, daar heb ik het etiket ‘hip’ niet voor nodig.’ Tegenover me zit de 30-jarige Stephan Evenblij, de broer van ex-DWDD/Jakhals Frank Evenblij, een Hagenees in hart en nieren, bekend van de film Quiz, de tv-serie Seinpot Den Haag en nu druk met zijn eigen comdey Doffers & Duivinnen. We zitten in de Posthoorn, een etablissement voor een wat ouder publiek aan het Lange Voorhout 39, waar van oudsher kunstenaars, schrijvers en politici elkaar ontmoeten.’ Ik vraag hem naar zijn persoonlijke top 10. Wat zijn in zijn ogen de mooiste plekken van Den Haag? En passant filter ik zijn liefde voor de stad.
‘Den Haag is nog altijd de stad die het ooit was. Den Haag is authentiek. Wel moet je de code kennen om je er thuis te voelen. Dat heeft met bluffen te maken. Hagenezen hebben een grote bek, maar een klein hartje. We zijn heel direct, en beledigen om te beledigen, niet om te kwetsen. Laatst zei een vriend tegen me: ‘He Steef, ben je soms afgevallen?’ Die gozer zelf is zo kaal als een biljartbal, dus reageerde ik door te zeggen: ‘Waarom laat jij je haar niet groeien, plek zat!’
Bankaplein
‘Het Bankaplein is een plein in de Archipelbuurt op de kruising van de Bankastraat en de Riouwstraat. Voor mij is het thuiskomen, ik ben er opgegroeid.’
Plein 1813
‘Plein 1813 is de mooiste rotonde van Den Haag. Wel moet je om er te komen bij wijze van spreken je leven riskeren, want het verkeer staat er geen moment stil.‘
Appel theater
‘Hier heb ik een jaar mogen staan. Samen met Sacha Bulthuis, de beste actrice die Nederland heeft gehad. Van haar leerde ik dat je overal schijt aan moet hebben. Niet dat je asociaal moet zijn, maar wel jezelf.’
Lange Voorhout
‘Prachtig toch? Liesje Leerde Lotje Lopen Langs de Lange Lindelaan. Dat is hier ontstaan. Het Lange Voorhout is ook helemaal niets veranderd. Churchill sliep in Hotel des Indes en zoals wij het zien, zag Napoleon het ook.’
Haagse Filmhuis
‘Hier kom ik vaak. Ze draaien er goede films.’
Cabellerofabriek
‘Het is een multifunctioneel gebouw voor innovatieve, creatieve en culturele bedrijven, gevestigd in de oude Cabellerofabriek’. www.cabfab.nl
Park Clingendael
‘Hier kom ik tot rust.’
Café de Kleine Witte
‘Cafe de Kleine Witte is één van de oudste cafés van Den Haag. Vroeger had je de Sociëteit De Witte, waar alleen de hoge pieten welkom waren. De soldaten van de kazerne gingen naar de Kleine Witte op de Mallemolen 31. Tegenwoordig komt iedereen er, van bouwvakkers tot de boekhouder van de koningin.’
Torentje bij Zwarte Pad
‘150 meter van de parkeerplaats bij het Zwarte Pad (Scheveningen) moet je omhoog lopen. Daar staat een torentje. Nee, geen watertoren, maar een electriciteitshuisje. Je hebt er een fantastisch uitzicht. Een goede plek om te komen met een vriendinnetje.’
Huygensmuseum Hofwijck
‘Constantijn Huygens woonde ooit op het Lange Voorhout en noemde het in een gedicht de mooiste laan van Europa. Zijn buitenplaats Hofwijck is een museum (Voorburg).’
HAGENEES VERSUS HAGENAAR
Het is bekend. De Hofstad heeft twee gezichten: de F-side van Ado versus de Kievieten van Wassenaar. Volgens Van kooten & De Bie was je een Hagenaar als je op zandgrond geboren was en een Hagenees als je wieg op veengrond stond. De grens ligt om en nabij de Laan van Meerdervoort. Tram 17 vertelt het hele verhaal. Stap in op de Frederik Hendriklaan in het Statenkwartier (overigens spreken ze in Den Haag zelf van ‘Fred’ als het om de Frederik Hendriklaan gaat) en rijd via het centrum richting Wateringen. Geloof me, ver voor Holland Spoor zijn alle Meisjes met de Parel uitgestapt. Ik bleef zitten en ving er het volgende telefoongesprek op.
‘Zeg, ken je nog wel normaal lulle?’ De ‘Matzu Matzu’ in kwestie belde met één van zijn vrienden die net van baan veranderd was, begreep ik, en sindsdien geen plat Haags meer sprak. De kakgarnaal werden koperen hartkleppen toegewenst, dan kon hij zich de rest van zijn leven de vinkentering poetsen. Uiteraard was het aardig bedoeld, maar dat begreep de in Laak geboren en getogen kakgarnaal als geen ander.
Ode aan de Haagsche kakker
De Hagenaar schijnt nogal krenterig te zijn (denk aan het beroemde ‘Haagse Bakkie’). Om dit vooroordeel royaal te ontzenuwen, bakt meesterbakker Frans Hessing al jaren zijn Haagsche Kakker, een brood dat rijk gevuld is met amandelspijs, honing, kaneel en de beste krenten. De delicatesse is te koop bij drie bakkerijen: Reinkenstraat, Denneweg, Oude Molstraat en bij de koffiecorner Haags Bakkie in de Theresiastraat.
CUPCAKES & FRIDAY DRINKS
Met meer dan 144 nationaliteiten is Den Haag misschien wel de kleurrijkste stad van Nederland. Onder hen een groot aantal (tussen de 30 en 50.000) expats. Expats zijn in de regel mensen die veel geld verdienen, een poosje in Nederland wonen en elkaar opzoeken in Ierse pubs voor Friday Drinks en Midweeker Quizzes. Tijdens zo’n quiz worden de meest dubieuze vragen gesteld, zoals: wat is het enige Engelse woord dat eindigt op ‘mt’? (*)
Beide expat-vriendinnen Lilly (Mexx) en Tina (Shell) hebben geen idee. Ze leerden elkaar kennen bij de Zwarte Ruiter op de Grote Markt. Onder hun vrienden zitten veel expats. ‘In Den Haag kom je nu eenmaal heel gemakkelijk in contact met andere buitenlanders’, weet Tina uit ervaring. Lilly deelt die mening, al hebben beiden ook veel Nederlanders in hun vriendenkring. ‘Veel expats leven in een soort bubble’, vindt Tina. ‘Ze weigeren Nederlands te leren en sluiten zich volledig af van de plek waar ze wonen. Persoonlijk vind ik het juist leuk om in contact te komen met Nederlanders.’
Grappige site voor en door expats: www.legalaliens.eu
Meet the Expats
Britse/Ierse Pubs (beleef de Engelse pub-cultuur, extra sfeervol tijdens internationale rubgy-wedstrijden en belangrijke voetbal-wedstrijden, zoals het EK): Sherlock Holmes (Sumatrastraat) * O’Casey’s (Noordeinde)* The Fiddler (hoek Schoolstraat, naast de Grote Kerk) * The Bank of Friendship (Prins Hendrikstraat 55) * Huppel the Pub (Oude Molstraat 21), muziekcafé met meer dan 100 soorten whisky’s op de kaart * The Shillelagh (Javastraat 94) is de oudste Ierse pub van Den Haag.
(* het antwoord op bovengenoemde quiz-vraag is trouwens: ‘dreamt’).
EEN STAD DIE NAAR DE ZEE RUIKT
Ado Den Haag voetbalt in groen en geel en dat is geen toeval, het zijn de kleuren van de stad. Het groen symboliseert het groen van de vele parken. Het geel refereert aan de kleur van het strand.
Het leukste park in mijn optiek is het Westbroekpark met de roeibootjes bij de Waterkant (www.dewaterkant.nl), waar alternatief Den Haag muntthee drinkt in het gras en luistert naar poëzie. In Den Haag heeft trouwens niemand het over De Waterkant. Iedereen zegt: ‘Zullen we naar de bootjes gaan?’
De leukste stranden vind je langs het Zwarte Pad in Scheveningen. Voor ‘te blond, te bruin en te veel goud’ verwijs ik u naar de Oh Oh Cherzoo-stranden van Scheveningen.
DE VERLEIDINGEN VAN HET HOFKWARTIER
‘Wie vijf eeuwen terug door de Papenstraat liep’, schrijft Jan Paul Bresser in de bewonerskrant van het Hofkwartier, ‘en van daaruit door de smalle straatjes van het Hofkwartier wandelde, kwam ze allemaal tegen. De winkels, de werkplaatsen, de ateliers en de magazijnen van de gilden.’ Volgens Bresser is er eigenlijk nooit wat veranderd, want wie vandaag het kwartier doorkruist, schrijft hij, ‘ziet dat de geschiedenis zich herhaalt.’ De Molenstraat, de Oude Molstraat, de Papenstraat. Overal vind je nieuwe winkels en studio’s van jonge creatieve ondernemers. Modeontwerpers, koks, edelsmeden. ‘Het nieuwe oude Hofkwartier. Nog altijd met de dagelijkse deuntjes van de klokken van de Grote Kerk en het straatorgel op zaterdag. De zingende merels in het voorjaar in de Paleistuin.’
Tips!
Tapas eten in De Oude Mol (op de hoek van de Molenstraat). De zaak hangt vol rode harten en het toilet is de meest romantische dat ik ooit heb gezien, compleet met kaarsjes. Ernaast zit restaurant Pastis, www.pastis.nl. Leuke designwinkels en bric a brac vind je in de Molenstraat, o.a. Bibeloo. In de Papenstraat (in het kleinste winkeltje van de stad) bakt BadwyAchmed uit Egypte al jaren Vlaamse Friet. Pal naast de dampende frituur bevindt zich sinds kort de jonge modeontwerper Michael Barnaart van Bergen, er schuin tegenover poptempel De Paap. Trek in cheesecake? Voor de cheesecake van Bij HeM (Molenstraat) fietst zelfs Mark Rutte wel eens om. Hij neemt er altijd een kop warme chocomel bij, aldus insiders. Ook bij Juni (Molenstraat) kun je heerlijk eten (ontbijt en lunch). Of gaat u voor traditie? Dan wacht u iets verderop Florencia. De ijssalon is een begrip in Den Haag, waar de hele stad over de vloer komt.
REIZEN Magazine, ANWB