Tien jaar geleden kwam Ronald (39) voor het eerst met ghb in aanraking. Zijn vriendin en hij gebruikten toen alleen in het weekend. De afgelopen vijf jaar gebruikte hij elke dag. “Ik was altijd en overal onder invloed, bij mijn ouders, met kerst, op mijn werk, in de supermarkt. Ik haalde er mijn zelfvertrouwen uit.” Ronald meldde zich bij de verslavingskliniek in Hoofddorp. Het was zijn vijfde opname.
“De eerste dagen heb ik alleen maar op mijn kamer gezeten”, bekent Ronald terwijl hij onrustig met zijn vingers op de tafel tikt. “Ik voelde me heel somber en angstig. Gelukkig heb je hier je eigen kamer. Wel is er camerabewaking. Dat is voor je eigen veiligheid, dus daar heb ik totaal geen moeite mee. Je tekent er ook voor bij binnenkomst. Overdag staat hij trouwens uit. ‘s Nachts willen ze kunnen zien hoe het met je gaat. Om de twee uur maken ze je wakker voor je ‘gift’. Dat noemen ze zo. Ja (lacht), ik heb het ook niet verzonnen, alsof het een cadeautje is.”
Ik begin er een beetje te oud voor te worden
Altijd en overal
Tien jaar geleden kwam Ronald voor het eerst met ghb in aanraking. Zijn vriendin en hij gebruikten toen alleen in het weekend. De afgelopen vijf jaar gebruikte hij elke dag. “Ik was altijd en overal onder invloed, bij mijn ouders, met kerst, op mijn werk, in de supermarkt. Ik haalde er mijn zelfvertrouwen uit. Ondertussen raakte ik alles kwijt, mijn vriendin, mijn baan, mijn huis, en mezelf. Als ik in de spiegel keek, zag ik een faker.”
Ronald valt heel even stil. Dan, een zucht: “Weet je wat het ook is, ik begin een beetje te oud te worden om er nog aan te zitten. Ik ben bijna 40!”
Lekker G’tjes drinken bij de Brijder, zeggen ze op straat
Grap
Na tien jaar ghb-gebruik is dit zijn vijfde opname. “Je moet er honderd procent achter staan, anders werkt het niet. Sommigen zien het als een grap. Die zeggen: ik ga binnenkort ook maar weer eens lekker G’tjes drinken bij de Brijder.” Zo wordt er op straat over gepraat. Maar ik moet eerlijk zijn. Ik heb het ook wel eens als een grap gezien om hier te zitten. Dat was de tweede keer. Ik wist dat mijn vriendin thuis nog gewoon ghb gebruikte. Er kwamen ook allemaal mensen bij ons over de vloer die het gebruikten. Ik maakte zelf ghb en verkocht het. Ik stond er dus mee op en ging ermee naar bed. Dat gaat natuurlijk niet werken. Thuis afbouwen werkt ook niet. Thuis is er geen controle. Hier moet je om je ghb vragen. Daarnet nog. Ik was te vroeg. Ze keken op hun horloge en zeiden: sorry jongen, over 10 minuten ben je aan de beurt. Thuis denk je: bekijk het met je schema. Ik moet zo naar de supermarkt, voel me gefokt en neem nog wat. Hier bouw je elke dag een paar ml af, maar als ik me een dag klote voel, kan ik een dag rekken. Dan bouw je 1 dag niet af. Dat vind ik het prettige van hier. Er is veel begrip.”
In de trein begon ik al te zweten
Doorslapen
“De eerste paar dagen waren trouwens heel zwaar, omdat ze me te laag hadden ingesteld. Tijdens de intake vragen ze hoeveel je gebruikt. Sommige jongens liegen daarover, omdat ze dan meer krijgen en zich dan lekkerder voelen in de detox. Deed ik de eerste keer ook. Ik had toen zelfs mijn eigen ghb mee naar binnen gesmokkeld en wat phenibut om lekker te kunnen slapen. Dit keer had ik ‘s nachts mijn koffer gepakt en de hele nacht niet geslapen. Om zeven uur ‘s ochtends had ik mijn laatste ghb genomen, terwijl ik me pas om 10 uur moest melden. In de trein begon ik al te zweten. Dat is de eerste paar dagen zo gebleven, omdat ik te weinig ghb kreeg. In plaats van 20 ml kreeg ik 15 ml per twee uur. Nu gaat het gelukkig beter met me. Ik ben ruim een week verder en zit al op 5 ml per twee uur. Vandaag is ook de eerste nacht dat ik niet meer gewekt word. Om 11 uur vanavond krijg ik mijn laatste ghb en kan ik doorslapen. Nog een week diazepam afbouwen en dan ga ik door naar Den Haag voor mijn vervolgbehandeling: zes maanden Emiliehoeve, een behandelcentrum van Parnassia.”
Terugval
Volgens Ted Bierman, manager van de Brijder-kliniek in Hoofddorp, is het heel belangrijk om na opname een plan B te hebben. Bierman zit al dertig jaar in de verslavingszorg. Zes jaar geleden is hij in ‘zijn’ kliniek in Hoofddorp gestart met het detoxen van ghb-gebruikers. De hulpvraag was groot. Helaas ziet hij veel jongens en meisjes terugkomen. “De meeste kans van slagen maak je als je na opname naar de AA gaat of een andere anonieme groep. Degenen die zelf hulpverlener worden hebben ook een grotere kans van slagen. Voor de rest blijft het lastig. Jongens zoals Ronald die hier vijf keer komen, zijn geen uitzondering. Bijna niemand redt het met één opname in zijn leven.”
WAT IS GHB?
Ghb wordt meestal verkocht als kleurloos drankje in een plastic buisje. Het wordt in het uitgaansleven, maar ook thuis gebruikt. Ghb geeft een ontspannen roes. Angst en spanningen nemen af. Je voelt je knuffelig en seksueel opgewonden. Bij hoge doseringen kun je er slaperig van worden. Het risico op out gaan is groot. Mensen raken makkelijk verslaafd aan ghb. Zeker bij gebruik op meerdere dagen achter elkaar en meerdere doses op een dag bestaat het gevaar om geestelijk en lichamelijk afhankelijk te raken. Zodra sprake is van ontwenningsverschijnselen – die al na enkele weken kunnen ontstaan – is het gevaarlijk om abrupt af te kicken. Er is kans op insulten en psychoses. Het beste is om onder medische begeleiding te detoxen.
De naam ‘Ronald’ is gefingeerd. De foto is voor illustratief gebruik.
Opdrachtgever: Stichting Mainline.