De volledige website is te vinden op: https://www.overgangstest.com/
DE OVERGANG
De overgang is een natuurlijke periode in het leven van een vrouw, die plaatsvindt in de jaren rond de laatste menstruatie. In Nederland is de gemiddelde leeftijd waarop vrouwen voor het laatst menstrueren 51 jaar. Gemiddeld duurt de overgang 7 á 8 jaar. Vijf jaar voor de laatste menstruatie en twee á drie jaar na de laatste menstruatie, ook wel menopauze genoemd. De menopauze en overgang worden nog wel eens door elkaar gebruikt, maar ze betekenen niet hetzelfde. De menopauze staat voor de datum van je laatste menstruatie, de overgang voor het hele proces daar omheen. Pas een jaar na je laatste menstruatie kan de menopauze worden vastgesteld.
Hormonen, hormonen, hormonen
Tijdens de overgang vinden veel hormonale veranderingen plaats in je lichaam. Je maakt minder progesteron en oestrogeen aan. Met name door de afname van oestrogeen kun je tijdens de overgang allerlei klachten krijgen. Oestrogeen is een vrouwelijk hormoon dat veel voor je lichaam doet. Zo heeft oestrogeen een positief effect op je humeur, stimuleren ze de groei van het slijmvlies in je baarmoeder en houden ze de vaatwand van hart en bloedvaten in goede conditie. Niet zo gek dus dat de afname van oestrogeen tot overgangsklachten leidt.
Overgangsklachten
Tijdens de overgang maak je minder oestrogeen aan. Dit heeft impact op je hele lijf. Hieronder vind je de meest voorkomende overgangsklachten.
Opvliegers
Het hebben van opvliegers is het meest voorkomende verschijnsel tijdens de overgang. Tachtig procent van de vrouwen in de overgang krijgt ermee te maken: een paar keer week of wel twintig keer per dag. Een opvlieger ontstaat plotseling en duurt gemiddeld 1 tot 3 minuten. Stress, emoties, alcohol, gekruid voedsel, hete thee en koffie kunnen een opvlieger veroorzaken. Een opvlieger begint meestal op borsthoogte en trekt daarna door naar hals, nek en gezicht. Veel vrouwen gaan blozen tijdens een opvlieger. Het helpt al heel veel als je je er niet voor schaamt. Probeer er zo relaxed mogelijk mee om te gaan.
Nachtelijk zweten
Badend in het zweet wakker worden. Het overkomt veel vrouwen tijdens de overgang. Het kan gepaard gaan met hartkloppingen.
Slecht slapen
Uren draaien en piekeren voordat je in slaap valt. Het hoort helaas bij de overgang. Slaapproblemen worden ook veroorzaakt door nachtelijk zweten.
Vermoeidheid en loomheid
Wie in de overgang zit, herkent het vast: van die dagen waarop je helemaal geen energie hebt en er niets uit je handen lijkt te komen. Vermoeidheid is een van de meest gehoorde klachten bij vrouwen in de overgang. Hoe gek het ook klinkt: regelmatig bewegen helpt.
Onregelmatige menstruatie
Het eerste signaal van de overgang is vaak een onregelmatige menstruatie. In eerste instantie worden de tussenpozen meestal korter. De menstruatie volgt elkaar dan sneller op. Later in de overgang zijn de tussenpozen vaak langer. Tot je menstruatie helemaal wegblijft. De laatste menstruatie wordt de ‘menopauze’ genoemd.
Stemmingswisselingen
Het ene moment ben je prikkelbaar, angstig en nerveus of barst je zomaar in tranen uit. Het andere moment ben je juist weer heel erg vrolijk. Door de hormonale schommelingen in je lichaam kun je tijdens de overgang last hebben van stemmingswisselingen.
Haaruitval en dunner wordend haar
Geen paniek! Je bent niet ziek. Haaruitval hoort bij de overgang. Ook kun je tijdens de overgang meer schaamhaar verliezen. Mocht je je zorgen maken, ga dan naar de huisarts. Soms is er meer aan de hand, maar meestal is dunner wordend haar en haaruitval een teken dat je in de overgang bent.
Minder zin in seks
Oestrogenen verbeteren niet alleen je algemene stemming, ze houden ook de vaginawand goed in conditie. Een drogere vagina maakt seks mogelijk pijnlijk. De overgang kan er ook voor zorgen dat je wat kilootjes aankomt. Alles bij elkaar kan dit leiden tot minder zin in seks. Gelukkig is een relatie meer dan seks. Het kan een fase zijn, praat erover met je partner en voel je niet schuldig.
Pijn bij het vrijen
In de overgang produceer je minder oestrogenen, wat ervoor zorgt dat de vaginawand dunner wordt en de slijmvliezen droger. De seks kan pijnlijk worden. Met een drogere vagina ben je bovendien vatbaarder voor infecties.
Concentratieproblemen
Snel afgeleid en weinig focus? Tijdens de overgang kun je last krijgen van concentratieproblemen. Dit keer zijn het niet je hormonen, maar slaaptekort en vermoeidheid die de boosdoeners zijn.
Vergeetachtig
Geheugenverlies, zoals je leesbril kwijt zijn of een boodschap vergeten, horen bij de overgang. Chronisch slaaptekort en concentratieproblemen doen uiteraard geen goed. Regelmatig bewegen en gezond eten wel.
Duizeligheid
Misschien herken je het: je bent licht in je hoofd of denkt je evenwicht te verliezen. Het kan bij de overgang horen.
Urineverlies
Door het dunner worden van de binnenwand van de plasbuis als gevolg van oestrogeenafname en het zwakker worden van de spieren rond de blaasuitgang, verlies je in de overgang makkelijker urine.
Blaasontsteking
De binnenwand van de plasbuis wordt dunner tijdens de overgang. Hierdoor verlies je makkelijker urine dan voorheen. Andersom kunnen bacteriën makkelijker naar binnen, wat tot ontstekingen kan leiden. Blaasontsteking is een veel gehoorde klacht tijdens de overgang.
Haargroei
Door de hormonale veranderingen kun je tijdens de overgang meer haargroei krijgen op armen, benen en gezicht. De gevreesde haren op je kin.
Opgeblazen gevoel
Naarmate we ouder worden, wordt de stofwisseling trager. Dit geeft problemen met de spijsvertering tijdens de overgang. Klachten als een opgeblazen gevoel, winderigheid, misselijkheid, krampen en verandering in de stoelgang, horen daarbij. Vertrouw je het niet, ga dan naar je huisarts.
Osteoporose
Bot is levend weefsel. Het wordt voortdurend opgebouwd en weer afgebroken. Voor het 35ste jaar wordt er meer bot aangemaakt dan afgebroken, waardoor het steviger wordt en groeit. Oestrogeen stimuleert de botopbouw en remt de afbraak. Tijdens de overgang vermindert de aanmaak van oestrogeen, wat osteoporose tot gevolg heeft: botontkalking. De kans op botbreuken neemt dan ook toe naarmate je ouder wordt.
Allergieën
Een uit balans zijnde hormoonhuishouding kan tot allergische reacties leiden. Je hormonen raken uit balans in verschillende perioden in je leven, bijvoorbeeld tijdens de puberteit, na de bevalling en in de overgang. In die fasen van je leven kun je plotseling allergisch zijn voor chocola, melk, parfum, medicijnen etc. Allergie kan zich uiten in jeuk, blaasjes of bultjes. Vertrouw je het niet, ga dan naar je huisarts.
Broze nagels
In de overgang kunnen nagels brozer worden. Daardoor breken ze ook gemakkelijker.
Sterkere lichaamsgeur
Ineens ruik je jezelf… wat is er aan de hand? Tja, tijdens de overgang kun je last krijgen van sterkere lichaamsgeur.
Hartkloppingen
Hartkloppingen zijn een veel voorkomende klacht tijdens de overgang. Let op! Hart- en vaatziekten en overgangsklachten worden nog al eens verward. Hartklachten lijken op de klachten in de overgang. Zo kun je net als bij de overgang met hartklachten intens moe zijn, veel zweten, kortademig zijn, misselijk en slecht slapen. Vertrouw je het niet, ga dan naar de huisarts.
Depressie
Tijdens de overgang ligt een depressie op de loer. Het is een periode waarin je de balans opmaakt van je leven. Je kinderen gaan het huis uit, je ouders worden ziek of overlijden, je verandert lichamelijk, je haar wordt grijs en je komt misschien wat kilootjes aan. Koppel dit aan de daling van oestrogenen (die een positief effect hebben op je humeur) en je voelt je al snel somber. Nu zitten we allemaal wel eens in een dip, maar dan zijn we nog niet depressief. Pas als de grauwsluier na twee weken nog altijd niet is verdwenen en je je nog steeds somber voelt, spreek je van een depressie. Deze duurt soms enkele weken, soms een paar maanden, maar zelden langer dan een jaar. Bij een depressie horen de volgende symptomen: gebrek aan zelfvertrouwen, niet meer kunnen genieten van leuke dingen, slaapproblemen, piekeren, verminderde eetlust of juist ongeremde eetbuien, paniekaanvallen, je futloos voelen, concentratieproblemen, besluiteloosheid, geen zin in seks, hoofd-, buik-, en maagpijn, hyponchondrie (onterechte angst voor ziektes), vervreemding (verlies van contact met de werkelijkheid) en in hele erge gevallen: doodsverlangen. Ga bij een depressie altijd naar de huisarts.
Prikkelbaarheid
Vlak voor de menstruatie zijn vrouwen vaak sneller geïrriteerd. Hetzelfde zie je tijdens de overgang: de hormonen schieten van hoog naar laag. Dit kan ertoe leiden dat je prikkelbaarder bent dan normaal. Je kan zomaar uit je slof schieten. Lastig voor jezelf, maar ook voor je omgeving.
Opgejaagdheid
Innerlijke onrust is een veel gehoorde klacht tijdens de overgang. Het gevoel dat je nog heel veel dingen moet doen. Je hart klopt sneller, je spieren zijn gespannen en je hebt een onbestemd gevoel in de buik. Ontspannen lijkt niet meer te lukken.
Pijnlijke borsten
Gevoelige of pijnlijke borsten horen bij de overgang. Het gevoel herken je misschien van je menstruatie. Soms heb je pijn in beide borsten, soms alleen in één borst. Als je de pijn niet vertrouwt of een knobbel voelt, moet je langs bij je huisarts.
Hoofdpijn
Hoofdpijn tijdens de overgang kun je vergelijken met de hoofdpijn die je ervaart voor of tijdens je menstruatie. De oorzaak is in ieder geval hetzelfde: schommelende hormonen.
Tintelingen
Tintelingen. Tijdens de overgang kun je er zomaar last van hebben. Vooral in bed als je je ontspant. Het gevoel van kleine prikjes wordt veroorzaakt door schommelende oestrogeenniveaus.
Droge mond
Sommige vrouwen ervaren tijdens de overgang een brandend gehemelte, tong of lippen. Problemen met het tandvlees komen ook regelmatig voor tijdens de overgang. Het tandvlees is sneller ontstoken dan voorheen. Ga vaker naar de mondhygiënist.
Droge ogen
In de overgang veranderen de productie en kwaliteit van het traanvocht. Het gevolg: droge ogen.
Gewrichtsklachten
Tijdens de overgang kun je last krijgen van je gewrichten, met name van de knieën en heupen. Geen zorgen. Het is geen reuma, maar hoort bij de overgang. Het heeft te maken met het kraakbeen dat te lijden heeft onder de verminderde oestrogenen. Anders gezegd: je gewrichten missen de smering die ze voorheen wel hadden. Soms hoor je tijdens het lopen een krakend geluid.
Spierpijn
Ongeveer 1 op de 2 vrouwen krijgt tijdens de overgang te maken met spierpijn. Vaak gaat het om vage klachten in de onderrug en benen. ’s Avonds en ’s nachts kun je last krijgen van kramp in je benen, met name in de kuiten. Lage rugpijn kan ook worden veroorzaakt door ontkalking van de rugwervels, ook wel osteoporose genoemd.
Droge huid
Oestrogenen houden de huid soepel en elastisch. Tijdens de overgang vermindert de productie van oestrogenen, waardoor je huid dunner wordt. De huid houdt minder vocht vast en kan daardoor droger en schraler aanvoelen.
Gewichtstoename
Geen taille meer en wat extra kilo’s. Tijdens de overgang komen de meeste vrouwen 2 tot 3 kilo aan.
Zoeken
Wist je dat…
Wist je dat de gemiddelde overgang 7 á 8 jaar duurt?
Praktische tips
DE OVERGANG TE LIJF
Door hormonale veranderingen tijdens de overgang kun je te maken krijgen met verschillende klachten. Gelukkig kun je veel zelf doen om deze klachten te verlichten. Kom je er zelf niet uit, ga dan naar je huisarts.
TIPS BIJ OPVLIEGERS EN NACHTZWETEN
Vermijd lycra en polyester kleding.
Kleed je in laagjes (dan kun je nog eens iets uittrekken).
Kies voor katoenen en linnen kleding.
Schaam je niet als je een opvlieger hebt.
Schaf een waaier aan.
Vermijd stress. Emoties kunnen een opvlieger veroorzaken.
Gebruik katoenen beddengoed.
Leg een nat washandje naast je bed.
Vrouwen met overgewicht hebben meer last van opvliegers. Als afvallen lukt, is dat meegenomen.
Hetzelfde geldt voor vrouwen die roken. Probeer te stoppen.
Adem diep in als je een opvlieger voelt opkomen en adem heel langzaam uit.
Let op je voeding. Gekruid voedsel, conserveringsmiddelen, suiker, producten van wit meel, vlees, hete thee en koffie kunnen een opvlieger veroorzaken.
Fytotherapeutische middelen (vrij verkrijgbaar en plantaardig): Ymea (Plus), Hop for Her, Femarelle etc.
Voedingstoffen met fyto-oestrogenen (natuurlijke oestrogenen), o.a. soja, hop, peulvruchten, rode klaver, amandelen, zonnebloempitten en lijnzaad.
Acupunctuur.
Naar de huisarts!
Ga naar de huisarts of bezoek een overgangsconsulent in het ziekenhuis als je erg veel last hebt van opvliegers en andere overgangsverschijnselen. Je kunt hormoontherapie overwegen: tabletten met oestrogeen en progesteron.
Deze pillen bevatten veel minder hormonen dan de gewone anticonceptiepil. Een hormoonspiraal of -pleister behoren ook tot de mogelijkheden. Wel wordt aangeraden niet langer dan vijf jaar hormoonpillen te slikken in verband met een verhoogde kans op borstkanker.
Opvliegers en nachtelijk zweten kunnen ook worden behandeld met een Ganglion Stellatum Blokkade. Dit gebeurt in het ziekenhuis. De Ganglion Stellatum is een knoop in het onwillekeurig zenuwstelsel, die prikkels doorgeeft aan de hersenen over de hormoonhuishouding. De regeling hiervan is soms verstoord en veroorzaakt nachtzweten en opvliegers.
TIPS HIJ NEERSLACHTIGHEID
Iedereen die slecht slaapt, krijgt last van neerslachtige gevoelens. Dit betekent nog niet dat je depressief bent. Wel kun je somber zijn. Stap 1 is je slaapproblemen aanpakken.
De overgang is heel normaal, erover praten ook. Praten met je vriendinnen of je moeder levert vaak handige tips op. Schaam je er in ieder geval niet voor. Alle vrouwen maken het mee in hun leven. Kijktip: de documentaire UITGEBLOE(i)D van Ingeborg Beugel vertelt eerlijk over de overgang en biedt mogelijk veel herkenning. Te zien op: dokument.ncrv.nl/pagina/uitgebloeid
Sport jezelf gelukkig! Beweeg minstens een half uur per dag: lopen, fietsen etc. Door te bewegen neemt stress af en nemen de stofjes waar je gelukkig van wordt toe: endorfine, serotonine en testosteron.
Accepteer het proces van ouder worden. Rimpels en een buikje horen erbij.
Verwen jezelf met een saunabezoek, pedicure, maskertje of ga lekker lang douchen.
Doe alles met aandacht; multitasken maakt opgejaagd en nerveus.
Sint Janskruid verlicht sombere gevoelens.
Eten & Drinken
Vermijd te gekruid eten (kan een opvlieger veroorzaken).
Kies voor peulvruchten: bonen, erwten, linzen, kiemgroenten en pinda’s; dit zijn voedingsstoffen met natuurlijke oestrogenen.
Eet een paar keer week vette vis of visolie met Omega 3. Omega 3 is goed voor gewrichtspijnen, droge mond, droge ogen, concentratie- en geheugenproblemen.
Drink cranberrysap om blaasontstekingen te voorkomen.
TIPS BIJ SLAPELOOSHEID
Als de slaap na 20 minuten niet komt, ga dan lezen of iets anders doen. Voorkom in ieder geval dat je gaat piekeren, zoek afleiding.
Drink geen koffie en alcohol vlak voor het slapen.
Ga niet met een volle maag slapen.
Neem voor het slapen een douche.
Maak je slaapkamer zo donker mogelijk.
Kijk niet op een smartphone, tablet of laptop voor het slapen gaan. Het blauwe licht houdt je wakker.
Slik valeriaan.
Slik melatonine.
Voedingssupplementen
Vitamine D helpt botontkalking te voorkomen.
Vitamine B geeft extra energie
Magnesium helpt botontkalking te voorkomen. Zeker het overwegen waard als je spierkrampen hebt.
Hetzelfde geldt voor calcium.
Valeriaan (heeft een rustgevend effect op het zenuwstelsel);
Tabletten met fyto-oestrogenen. Dit zijn plantaardige oestrogenen die van nature in sommige planten zitten. Vrij verkrijgbaar. Onder andere: Hop for Her.
TIPS BIJ VAGINALE KLACHTEN
Door oestrogeenafname kun je last krijgen van een drogere vagina. Glijmiddel (vrij te koop bij drogist) kan helpen.
Via de huisarts is het mogelijk een vaginale crème of zetpillen met oestrogeen te krijgen. De hormonen werken lokaal en worden dus niet tot nauwelijks in de rest van je lichaam opgenomen, wat tot nauwelijks bijwerkingen leidt.
Praat erover met je partner en schaam je niet.
Zorg voor een langer voorspel. Door de slechtere doorbloeding van de geslachtsorganen is extra stimulatie nodig om opgewonden te raken.
Zorg voor seksuele prikkeling. Opwinding ontstaat niet zomaar.
Opdrachtgever: Aan Zee, Noordwijk.