Daklozen rennen gelijk naar de slijter als je ze geld geeft. Een misvatting, aldus historicus en schrijver Rutger Bregman (28). “Ik roep het al jaren: De efficiëntste manier om geld te besteden aan daklozen is het ze gewoon te geven, maar dan moet het wel meer zijn dan een tientje.”
“Als ik vandaag op straat aan een dakloze 10 euro zou geven, weet ik donders goed wat hij ermee gaat doen. Wat kun je er anders mee doen dan een paar biertjes kopen? Je moet daklozen genoeg geld geven! Een mooi voorbeeld is het experiment in Londen, waar in 2009 dertien daklozen gratis geld kregen. Om precies te zijn 3000 pond. Hulpverleners hadden er geen hoge verwachtingen van, maar de wensen van de zwervers bleken alleszins bescheiden. Een telefoon, een paspoort, een woordenboek, een gehoorapparaat – ieder had zo zijn eigen ideeën over wat het beste voor hem was. Geen van de mannen verspilde zijn geld aan drank of drugs.
Mij verbaast dat niet. Als je een horizon hebt van een dag, dan is de keuze voor een biertje heel erg rationeel. Waarom zou je je dan druk maken over je gezondheid? Je hebt nu stress en iedere keer als je een sigaret rookt of een biertje drinkt, dan zakt die stress een beetje. Vanuit dat perspectief is het juist hartstikke slim om die sigaret op te steken of dat biertje te drinken. Als je het perspectief weet te verbreden door mensen genoeg geld te geven, dan gaan ze andere beslissingen nemen. Dat zag je ook in Londen. Anderhalf jaar nadat het experiment was begonnen, hadden alle dertien daklozen belangrijke stappen gezet. Ze volgden cursussen, leerden koken, kickten af, bezochten hun familie en maakten plannen voor de toekomst.
Ik roep het al jaren: de efficiëntste manier om geld te besteden aan daklozen is het ze gewoon te geven Vergis je niet, menig dakloze tikt de Balkenende-norm aan qua kosten voor de samenleving. Dat loopt richting de twee ton per jaar. Investeren in een dakloze resulteert in minder criminaliteit, lagere zorgkosten en hogere productiviteit, waardoor mensen meer belasting gaan betalen etc. Ik noem het een win-win beleid. De buurt wordt leefbaarder, verzekeringsmaatschappijen profiteren, de fiscus profiteert en niet te vergeten: de dakloze zelf.”
Foto: Merlijn Michon
Opdrachtgever: De Regenboog Groep, Amsterdam.